Uzależnienie to nie tylko problem nałogowca, ale również wielki dramat jego bliskich, którzy zwykle nie mają pojęcia, jak mogliby mu pomóc. Szczególnie trudna jest sytuacja rodziców, którzy nie są w stanie ochronić swojego dziecka przed używkami i nieustannie boją się o jego zdrowie oraz bezpieczeństwo. Co zrobić, gdy nasz syn wpadnie w sidła alkoholizmu?
Dlaczego chory nie chce pomocy?
Osoba zdrowa może mieć naprawdę ogromny problem ze zrozumieniem nałogowca. Chorzy zmagający się z innymi dolegliwościami zwykle chętnie sięgają po pomoc i rozumieją, że ich jedyną szansą na normalne życie jest poddanie się leczeniu. W przypadku alkoholików jest zupełnie inaczej – oni na ogół nie przyjmują do wiadomości, że nie funkcjonują normalnie i nie są gotowi na żadne zmiany. Dla ich rodziców może to być naprawdę trudne do zaakceptowania. Widzą w swoich dzieciach wartościowych ludzi z potencjałem, którzy mogliby coś osiągnąć, a zamiast tego poświęcają całą swoją uwagę piciu, narażając swoje zdrowie, a nawet życie. Tymczasem jest to bardzo typowy objaw uzależnienia. Mechanizm iluzji i zaprzeczania sprawia, że alkoholik nie dopuszcza do siebie faktów i wmawia zarówno sobie, jak i otoczeniu, iż w pełni panuje nad swoim piciem. Trudno więc oczekiwać, że sam zda sobie sprawę z powagi sytuacji i poprosi o pomoc. Większość pacjentów ośrodków leczenia uzależnień zgłasza się tam pod wpływem swoich bliskich lub w sytuacji, gdy naprawdę doświadczą negatywnych konsekwencji swojego postępowania, np. bardzo podupadną na zdrowiu, stracą pracę lub rodzinę. Nie ulega jednak wątpliwości, że w tym przypadku czas gra ogromną rolę, a im szybciej dana osoba zgłosi się na odwyk, tym większa szansa, że wróci do normalnego, trzeźwego życia.
Nieumiejętna pomoc może zaszkodzić
Niestety zdarza się, że bliscy alkoholików, chcąc pomóc, jedynie im szkodzą, odsuwając w czasie decyzję o leczeniu. Najgorszym, co można zrobić w takiej sytuacji, jest wyręczanie osoby uzależnionej i chronienie jej przed konsekwencjami jej picia. Jedyną skuteczną motywacją do terapii jest właśnie doświadczenie na własnej skórze skutków nadużywania alkoholu. Tymczasem rodzice, partnerzy i inni członkowie rodziny często do tego nie dopuszczają, wyręczając nałogowców w ich codziennych obowiązkach, tłumacząc ich zachowanie przed innymi, usprawiedliwiając nieobecności w szkole lub pracy, spłacając długi oraz sprawując nad nimi szeroko pojętą opiekę. Oczywiście robią to w dobrej wierze, jednak efekt jest opłakany: działania te podtrzymują nałóg, uniemożliwiając realistyczną ocenę swojego życia i zachowania przez chorych.
Przeczytaj też: Fizyczne objawy głodu alkoholowego
Jak rozmawiać z alkoholikiem?
Z drugiej strony, rozwiązaniem problemu nie są również rodzinne awantury czy wrogie zachowania w stosunku do alkoholika. Pamiętajmy, że uzależnienie od alkoholu jest chorobą, a nałogowiec nie pije, by zrobić nam na złość. Należy także odrzucić wszelkie stereotypy na ten temat: osoba uzależniona nie jest „sama sobie winna” i nie „mogłaby przestać, gdyby tylko tego chciała”. Żadne groźby ze strony bliskich nie sprawią, że stanie się zdrowa – jedynym sposobem na osiągnięcie tego celu jest przejście profesjonalnej terapii.
W rozmowach z alkoholikiem należy zachowywać życzliwość i jednocześnie stanowczość. Jeśli zdecydujemy się postawić mu jakieś ultimatum – musimy być pewni, że będziemy w stanie dotrzymać słowa. Warto mówić nie tyle o swoich emocjach i interpretacjach, co o obiektywnych faktach. Nie generalizujmy („ty zawsze…”, „ty nigdy…”), a odwołujmy się do konkretnych zdarzeń, które miały miejsce z powodu alkoholu. Aby wzbudzić w nałogowcu potrzebę leczenia, należy udowodnić mu, że jego problem rzeczywiście wywołuje negatywne konsekwencje.
Znajdź dobry ośrodek terapii uzależnień
Przekonanie alkoholika, że powinien poszukać fachowej pomocy, nie jest łatwym zadaniem. Jeśli nam się to uda – warto być odpowiednio przygotowanym i zawczasu mieć kontakt do dobrego ośrodka leczenia uzależnień, aby skontaktować się z nim niezwłocznie, zanim nałogowiec zmieni zdanie. Wybierając placówkę, należy zwrócić uwagę na kwalifikacje personelu, warunki panujące na miejscu, cennik terapii alkoholizmu oraz zakres świadczeń zawartych w podanych kosztach. Dobrze jest wybrać miejsce oddalone od domu, by chory mógł oderwać się od codziennych spraw i w pełni skoncentrować na trzeźwieniu. Jeśli boimy się rozmowy z synem, możemy również poprosić o pomoc specjalistów zatrudnionych w ośrodku, którzy pomogą nam przygotować argumenty i opanować emocje.
